Yaşlı ihmali pasif aktif ihmal olarak tanımlanmaktadır. Aktif ihmal temel yaşam ihtiyaçlarının karşılanmasındaki eksiklik ve yetersizliktir. Aktif ihmal yaşlılara bilinçli olarak fiziksel ve duygusal acı vermeyi de içermektedir. Bu davranışlar bilinçli ihmal adını almaktadır. Pasif ihmal zarar verme niyeti olmadan bakıcı kişinin yaşlı bireyin temel ihtiyaçlarını karşılamada yanlış davranışlardır.
Yaşlı istismarı ise ailede ve kurumsal bakım yapan yerlerde yaşlılara karşı yapılan bedensel, ekonomik ve psikolojik istismarlardır. Yaşlının yalnız yaşaması sonucu kendine dikkat etmemesi, kendine gereken özeni göstermemesi ve kendini ihmal etmesi de yaşlı istismarı bağlamında değerlendirilebilir.
Yaşlı istismarı kasıtlı olarak yaşlı bireye ve fiziksel acı ve yara vermeye ve yaşlı bireyin fiziksel ve zihinsel sağlığını sürdürebilmesi için gerekli kaynak ve hizmetlerden yoksun bırakma şeklinde tanımlanmaktadır. Yaşlı birey korkutma, sömürme ve ona fiziksel, duygusal ve psikolojik açıdan zarar verme durumları yaşlılıkta istismarın genel belirleyicilerindendir. Yaşlının ihmal edilmesi aile fertleri arasında muhalefet olması ya da aile fertlerinin yanlış davranışlarını yansıtmaları şeklinde görüldüğü gibi aile üyelerinin yaşlı bireyleri engellemiş gibi görmeleri, onun gereksinimlerine boş vermeleri ve kızgınlık belirtmeleri ve kasıt olmayan ihmal olarak bilinmektedir. (Arslan, 2005: 496)
Lachs vd. (1997: 469), ABD ve diğer batı ülkelerinde yapılan toplumsal araştırmalarda şöyle sonuçlar elde edilmiştir: 65 yaş üzeri yaşlıların %3 ile %66 arasında değişen oranlarda aile üyeleri tarafından istismar veya ihmal edildiğini göstermektedir. Yine ABD’de yapılan bir başka araştırmada yaşlı nüfusunun yaklaşık yüzde dördünün duygusal, fiziksel ya da mali yönden istismar edildiği tespit edilmiştir. Kısa adı Geroatlas olan Türkiye Gerentolojisi Atlası araştırması bulgularına göre Türkiye’de aile ortamında yaşanan olaylarda fiziksel ve psişik şiddetin çeşitli türlerine maruz kalan yaşlıların sayısı tahminlerin ötesinde yüksek çıkmıştır. Yapılan bu çalışmaya göre 10 yaşlıdan 9’u psikolojik, 3’ü fiziksel şiddeti yaşamlarının parçası haline geldiğini ifade etmiştir. Direkt ve endirekt olmak üzere farklı yollardan uygulanan şiddetin kısmen bilinçli ve kısmen bilinçsizce uygulandıkları tespit edilmiştir. Birçok araştırma kurum bakımı altındaki yaşların toplam içinde yaşayan akranlarına kıyasla daha yüksek oranda istismar edildiğini ortaya çıkarmaktadır. Kurumsal istismar özellikle bakımevleri ve huzurevlerinde oldukça yaygındır ve kapsamı ise yaşlı istismarının tanımlanmasına bağlı olarak değişmektedir.
Kaynak: Kadushin, A. Kadushın G. 2029. ” Sosyal Hizmette Görüşme Teknikleri” Nika Yayıncılık
