Bu rapor sosyal hizmet uygulaması dersi kapsamında öğrenciler tarafından hazırlanmış olup ideal sosyal inceleme raporunun nasıl olmasına dair bir iddia taşımamaktadır. Raporda yer alan bilgi ve olaylar öğrenci tarafından doldurulmuştur.
KURUM / KURULUŞ: Rize Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü
SOSYAL İNCELEME TARİHİ: 12.05.2021
MÜRACAATÇININ:
Adı Soyadı: Hatice TAŞÇI
TC Kimlik No: –
Anne / Baba Adı: Zeynep – Ali Rıza
Doğ. Yeri-Tarihi: Rize- 1982
Cinsiyeti: Kadın
Medeni Durum: Bekar
Öğrenim Durumu: İlkokul Mezunu
İşi: Gelir getiren bir işte çalışmamaktadır.
İş Adresi: – Sosyal Güvencesi:
Aylık Gelirleri: Gelir getirici bir işte bulunmamaktadır.
Telefonu: – Müracaat Tarihi: 10.05.2021
Müracaat Nedeni: Taşçı ailesinin günlük ihtiyaçlarını yerine getirebilecek gelirlerinin
olmamasından dolayı ekonomik destek hizmetinden yararlanmak istemesi.
HİZMETTEN YARARLANACAK ÇOCUKLARIN:
Adı Soyadı: Almira TAŞÇI – Burak TAŞÇI
TC Kimlik No’su: –
Anne / Baba Adı: Hatice – Murat
Doğ. Yeri-Tarihi: Rize, 2005- 2008
Cinsiyeti: Kadın, Erkek
Medeni Durum: Bekar
Öğrenim Durumu: 9. Sınıf – 7. Sınıf
Kardeş sayıları: 2 kardeşin evli olan bir ablaları bulunmaktadır.
SOSYAL İNCELEMENİN:
Yapıldığı Yer: Rize Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü
Nedeni: Hatice Taşçı kendine ait bir evi olmadığı için görüşme kurumda yapılır.
Bilgi Kaynakları: Hatice Taşçı ile Sosyal Rize Sosyal Hizmet Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen
görüşme, dosya bilgileri, ev ziyareti gerçekleştirilirken yapılan gözlemler.
AİLENİN TALEBİ VE SORUNUN TANIMI:
10.05.2021 tarihinde Rize Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü’ne başvuruda bulunan Hatice
Taşçı, eşinin vefat ettiğini, iki çocuğuyla birlikte ailesinin yanına yerleştiğini, babası ve erkek
kardeşinin çocuklarını kabul etmediklerini, çalıştığı iş yerinden çıkarılmasından dolayı ayrı bir
eve çıkamadığını, ekonomik yoksunluk içerisinde bulunduğunu belirterek ekonomik destek
talebinde bulunduğunu belirtmiştir.
Anne Hatice Taşçı 3 çocuklu ASLAN ailesinin 2. Çocuğu olarak 1982 yılında Rize’de doğar.
Aile içinde babasına benzemesinden dolayı annesi ve anne tarafından akrabalarının
istismarıyla dışlanma algısı yaşayan bir çocuktur. Hatice Taşçı ilkokulu bitirdikten sonra bir
mağazada işe başlar.
Hatice Taşçı 1999 yılında 4 çocuklu Taşçı ailesinin en son çocuğu olarak 1978 yılında
Rize’de dünyaya gelen ilkokul mezunu, pazarcılık işiyle uğraşan, Pazar alışverişinde
tanıştığı, üç yıl flört yaşadığı Murat Taşçı ile evlenir. Çift evlendikten sonra Murat Taşçı’nın
ailesi ile birlikte yaşar. Çiftin evliliğinden üç çocuk dünyaya gelir. Evliliklerinin beşinci yılında
Murat Taşçı’nın alkol kullanımı başlar. Bu durum işine olumsuz yansır ve çiftin çatışma
yaşamasına zemin hazırlar. Bu süreçte Murat Taşçı’nın Hatice Toprak’a fiziksel şiddeti
gündeme gelir. Hatice Toprak gördüğü şiddet sebebiyle ailesinin yanına dönmek ister. Ancak
ailesinin çocuklarını bırakması halinde yanlarına gelebileceği yönünde şart koşması Hatice
Taşçı’nın evliliğini devam ettirmesine neden olur.
Murat Taşçı alkolden sonra eroin kullanmaya başlar. Maddeyi temin etme yaşamının
odağında yer alır. Elde ettiği geliri bunun için kullanır. Bu süreçte Hatice Taşçı
kaymakamlıktan destek alarak aile geçimini sağlar ve ofis temizliğine gider. Murat Taşçı
çalışmadığı için eşinin gelirine el koyarak madde ihtiyacı karşılamaya çalışır. Bu durum eşler
arasında çatışmayı artırır. Hatice Toprak sürekli fiziksel şiddete maruz kalır. Fiziksel şiddetin
odağında zamanla çocuklar da olmaya başlar.
Yaklaşık 10 yıl önce Hatice Toprak’ın babası eşinin ölümünden sonra intihar girişiminde
bulunur. Bu olay sonrasında çiftin ilişkileri daha olumsuz bir mecrada ilerler. Murat Taşçı o
süreçte Hatice Toprak’ı bıçaklamaya çalışır ve fiziksel şiddet uygular. Hatice Taşçı savcılığa
suç duyurusunda bulunur ve eşi gözaltına alınır. Hatice Taşçı, Murat Taşçı’nın hapis cezası
alacak olması, çocuklarına babasızlık duygusunu yaşatmamak istemesi, ailesinden destek
görmemesi gibi nedenlerle vazgeçer ve eşiyle birlikte yaşamaya devam eder.
Murat Taşçı yaklaşık 2 yıl önce öksürme, aşırı terleme, yüksek ateş gibi semptomlar
sergilemesi üzerine hastaneye gider ve yapılan tetkikler sonucunda HİV virüsü tespit edilir ve
AIDS tanısı konulur. Murat Taşçı’nın bakımını evde Hatice Taşçı sürdürür. Ancak Murat
Taşçı’nın ilaçlarını kullanmayı reddetmesi bonzai kullanımına devam etmesi ve çocuklarının
bu durumdan olumsuz etkilemesi nedeniyle Hatice Taşçı ailesinin yanına yerleşir ve
boşanma davası açar. Dava Murat Taşçı’nın 6 ay önce vefatı nedeniyle sonuçlanmadan
düşer.
Aile yanında çocuklarıyla kalan Hatice Taşçı çalışmaya devam eder. Çocuklarının babası ve
erkek kardeşi tarafından kabul görmemesi, aldığı maaşla ayrı eve çıkabilecek ekonomik güce
sahip olmaması, çocuklarla babası ve ağabeyi arasında çatışmaların artmasına neden olur.
Çalıştığı iş yerinde yönetici ile tartışması sonucunda işten çıkarılması yaşadığı barınma
problemine ekonomik yoksunluğu da ekler. Hatice Taşçı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakfına ekonomik destek için başvuruda bulunur. Kuruluşun yönlendirmesiyle Rize Sosyal
Hizmet Merkezi Müdürlüğü hizmet modelleri hakkında bilgi sunar.
AİLENİN GENEL TANITIMI SOSYAL YAŞANTISI VE KİŞİLİK ÖZELİKLERİ VE
EKONOMİK DURUMU:
Anne Hatice Taşçı 1982 Rize doğumlu, ilkokul mezunu, bekar üç çocuk annesi olup yaklaşık
iki ay önce işten çıkarılmıştır. Şu an gelir getirici bir işte çalışmamaktadır. Bireysel bakımı ve
hijyeni yerindedir. Fiziksel herhangi bir sorunu bulunmamaktadır. Konuşurken ses tonu
normal olup sorulan soruları algılayıp uygun cevaplar verebilmekte, konular üzerine
odaklanarak konular arası bağlantılı geçişler yapabilmektedir etkin ve girişken yapısı da
dikkati çekmiştir.
Hatice Taşçı çocukken ailesinde kendisini dışlanmış hissetmiştir. Anne babasının ilişki kalıbı
kendi evliliğinde tekrar eder. Hatice Taşçı tek maaş nedeniyle ayrı bir ev tutup hem ev
kirasını hem çocukların ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalacağını, bu nedenle ayrı bir eve
çıkamadığını, şu an işten çıkarıldığını, ekonomik olarak birisine bağımlı hale geldiğini ve iş
arayışlarının sürdüğünü ifade etmiştir.
Baba Murat Taşçı 1978 Rize doğumlu olup AIDS nedeniyle 2012 yılında vefat etmiştir çiftin
evliliğinden üç çocuk meydana gelmiş olup çocuklara ilişkin bilgiler aşağıda sunulmuştur:
Şükran Yılmaz 2001 doğumlu lise birinci sınıftan terk ve evli bir çocuk annesidir. Manisa’da
ikamet etmektedir eşinin ailesi ile birlikte oturmaktadır.
Almira Taşçı 2005 doğumlu ve bekardır. Sağlık meslek lisesi birinci sınıf öğrencisi olup okula
ekonomik nedenlerle gitmediği öğrenilmiştir. Kendisiyle yapılan görüşmede dedesinin ve
dayısının annesiyle sorunların olmadığını, onunla kalmak istediklerini fakat kendini
istemediklerini çünkü kendilerini Murat Taş’ın çocukları olarak gördüklerini ifade etmiştir.
Babalarının madde kullanımı ve AIDS hastalığından dolayı vefat etmesine ilişkin yaşadıkları
kızgınlığı kendilerine yansıttıklarını, sadece kendileri için ayrılan mekanın dışında evde diğer
mekanları kullanmadıklarını belirtmiştir. Dayısının kız arkadaşını eve getirdiğinde saat kaç
olursa olsun yağmur yağsın ya da yağmasın sokağa çıkmak durumunda kaldıklarını,
gidinceye kadar eve dönemediklerini, sürekli davranışlarına müdahale edildiğini, annesine
ekonomik destek sunmak için okulu bırakıp iş arayışına girdiğini ancak bulamadığını da
eklemiştir. Söz konusu Almira Taşçı’nın halen yas süreci içerisinde olduğu görülmüş, bu
şekilde devam etmesi halinde giderek umutsuzluğunun artacağını, kendisine zarar
verebileceğini, zaman zaman intiharı düşündüğünü anlatmış, kendileri için çözümün ayrı bir
evde yaşamak olduğunu belirtmiştir.
Burak Taşçı 2008 doğumlu ve bekardır. Yedinci sınıfa devam etmektedir. Ablasının verdiği
bilgileri onaylamış, ablasının daha edilgen kaldığını, kendisinin sessiz kalamadığı için
tartışmaların arttığını, bu haliyle devam etmesi durumunda onlara zarar verebileceğini ifade
etmiştir.
Birlikte yaşanılan büyük ebeveyn ve dayıya ilişkin bilgiler ise şöyledir:
Ali Rıza Aslan, Hatice Taşçı’nın babasıdır. 1958 doğumlu, bekar üç çocuk babası, ilkokul
mezunu ve emeklidir.
Hayri Aslan, Hatice Taşçı’nın ağabeyidir. 1984 doğumlu, bekar, ilkokul mezunu, çalışmakta
olup geliri hakkında Hatice Taşçı’nın bilgisi bulunmamaktadır.
ÇALIŞABİLİRLİK VE İŞ EDİNME DURUMU:
Anne Hatice Taşçı ilkokul mezunudur. Ofis temizliği vb. işlerde bulunmuştur. Bu duruma
benzer işlerde çalışabileceğini ifade etmiştir. Almira Taşçı ve Burak Taşçı öğrenci
konumundadırlar.
ÖĞRENİM DURUMU:
Anne Hatice Taşçı, baba Murat Taşçı, dayı Hayri Aslan ve dede Ali Rıza Aslan ilkokul
mezunudur.
Şükran Yılmaz lise birinci sınıftan terktir. Almira Taşçı 9. Sınıf, Burak Taşçı ise 7. Sınıf
öğrencisidir.
SAĞLIK DURUMU:
Anne Hatice Taşçı, dayı Hayri Aslan, dede Ali Rıza Aslan, Şükran Yılmaz, Almira Taşçı ve
Burak Taşçı’nın sağlık sorunları bulunmamaktadır. Baba Murat Taşçı AIDS teşhisinden sonra
düzenli ilaç kullanmaması ve madde kullanmaya devam etmesi sebebiyle vefat etmiştir.
YAŞANILAN KONUT DURUMU:
Ailenin oturduğu ev bir sitenin bodrum katı olup kendilerine aittir ev 2 + 1 şeklinde olup anne
ve çocuklar mutfakta oluşturulan mekanda kalmaktadırlar. Oturulan daire ailelerin
ihtiyaçlarını karşılayacak azami eşyalarla düzenlenmiştir. Evin fiziksel ve hijyenik koşulları
insan sağlığı açısından uygundur evde ısınma aracı olarak doğal gaz kullanılmaktadır.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME:
Taşçı ailesinde, baba Murat Taşçı’nın AIDS hastalığına rağmen ilaç kullanımını reddetmesi,
madde kullanımına devam etmesi, rahatsızlığının giderek ilerlemesi gibi faktörler çocuklarda
kapanmayan yaraların artmansa neden olur. Bu sebeple anne Hatice Taşçı çocukları ile
birlikte evi terk etme kararı alır. Taşçı ailesi çekirdek aile yapısından tek ebeveyni aile
yapısına dönüşür ve barınma problemi gündeme gelir.
Hatice Taşçı’nın ailesi birleşmiş aile özelliğine sahip olup, aileye yeni üyelerin katılımı büyük
baba ve dayı tarafından kabul görmez ve büyük babanın çocukların babasına yönelik
kızgınlık ve olumsuz algılamaları, bu konuda oğlunun ona destek verici tutumu, çocukların
babasına kızgınlığın çocuklara yansıtılması aileler arasında çatışmaların zeminini oluşturur.
Büyükbaba ve dayının çocukların yaşam alanlarını sınırlamaları, çocuklar için ayrılan mekan
dışında başka mekanları kullanmalarına izin vermemeleri, davranışlarına müdahale etmeleri,
kısıtlamaları, dayının kız arkadaşıyla evdeyken dışarıda kalmak zorunda olmaları gibi
tutumlar çocuklarda; reddedilme, istenmeme, savunmasız ve desteksiz kalma duygularına
zemin oluşturmaktadır
Çocukların bulundukları dönem itibari ile ergenlik sürecine has olası riskleri vardır. Ayrıca ek
olarak istenmemeleri Almira Taşçı’nın yaşadığı kızgınlığı kendine dönüştürerek intihar etme
düşünceleri şeklinde, erkek çocuk Burak Taşçı’nın da dışsallaştırarak diğerlerini zarar verme
şeklinde kendini göstermektedir. Çocukların halen yas süreci içinde olmaları, babalarının
ölümü ile yaşadıkları terk edilme, yalnız bırakılma, desteksiz ve savunmasız kalma
duygularını toparlamadan birincil derecede yakınlarından aldıkları destek çok önemli iken
dede ve dayı tutumları baba kaybı ile yaşadıkları duyguları pekiştirmiştir. Bu durum depresif
ruh haline de zemin hazırlamaktadır. Yapılan ev ziyareti ve aileleri ile gerçekleştirilen
görüşmede aile atmosferinin gergin olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum çocukların psikolojisini
olumsuz etkilemektedir
Anne Hatice Taşçı’nın iki ay önce işten çıkarılması, kendilerine ait bir ev tutma ihtimalinin son
bulması, çocukların umutsuzluk boyutunu artırmıştır. Yaşanılan ekonomik yoksunluk ailenin
çaresizlik, çözümsüzlük duygularına zemin hazırlamıştır. Çocuklardan Almira Taşçı okulu
bırakarak annesine destek olmak istemiş ancak gelir getirici bir iş bulamamıştır. Aile
üyelerinin geleceğe yönelik kaygı düzeyinin yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Yukarıda da
belirtildiği üzere aile kriz içerisinde olup, yaşanılan krizin daha fazla zarar vermeden
çözülebilmesi, ekonomik yoksulluğun aile üzerinde oluşturduğu stresin minimalize edilmesi,
ailelerinin kaygı düzeyinin düşürülebilmesi için kendine ait bir eve yerleşmelerinin gerekli
olduğu düşünülmüştür. Ayrıca Almira Taşçı’nın eğitim hayatına geri dönebilmesi için Sosyal
ve Ekonomik Destek Yönetmeliği’nin 6. maddesinin (b) bendi gereğince Anne Hatice
Taşçı’ya 2005 doğumlu Almira Taşçı ve 2008 doğumlu Burak Taşçı isimli çocukları için bir yıl
süreli yardım bağlanmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır.
